شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی زنان در خدمات اطلاعاتی و دانشی انجام شد. این پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی و برحسب روش و چگونگی به دست آوردن داده‏های مورد نیاز،‏ آمیختۀ اکتشافی با کمک راهبرد توصیفی ـ پیمایشی است. برای بسط مدل نظری (مدل اسپریتزر) و همچنین پی بردن به عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی زنان کتابدار و اطلاع‏رسان،‏ تعداد 9 مصاحبه‏ با مدیران زن شاغل در کتابخانه‏های عمومی شهر تهران انجام گرفت. یافته‏های بخش کیفی نشان داد 8 مؤلفه بر توانمندسازی روان شناختی زنان تأثیرگذار است. مؤلفه‏های دانش و مهارت تخصصی،‏ انگیزش، و الگوسازی به سایر عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی در مدل نظری اضافه شد،‏ و درنهایت ترکیب یافته‏های بخش کیفی و مدل اسپریتزر مدل مفهومی پژوهش را به وجود آورد. جامعۀ آماری در بخش کمی،‏ 137 نفر از زنان کتابخانه‏‏های عمومی شهر تهران بودند. برای گردآوری داده‏ها از پرسشنامۀ خودساختة عوامل مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی استفاده شد. روایی پرسشنامه به وسیلۀ روایی محتوا تأیید شد. همچنین، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 90درصد تعیین شد. برای تحلیل یافته‏ها در این پژوهش از نرم‏افزار pls جهت تحلیل عاملی و مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. یافته‏های پژوهش نشان می‏دهد عوامل فردی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: انگیزش،‏ الگوسازی،‏ دانش و مهارت تخصصی، و عزت نفس. عوامل گروهی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: اهمیت گروهی،‏ اعتماد بین گروهی،‏ ادراک‏گروه ‏از میزان تأثیرگذاری و تصمیم‏گیری گروهی. عوامل سازمانی مؤثر بر توانمندسازی روان شناختی کارکنان زن به ترتیب عبارت اند از: وضوح نقش،‏ حیطۀ کنترل،‏ دسترسی به اطلاعات،‏ فضای مشارکتی،‏ دسترسی به منابع،‏ و حمایت های سازمانی.